woensdag 23 maart 2016

Quiz Time

Wij werken op school met vier periodes die afgesloten worden met een toetsweek. Vrijdag was de laatste lesdag voorafgaand aan de toetsweek. Een dag die omgedoopt had kunnen worden tot Quiz-dag. Vrijwel alle docenten hadden hun lesprogramma al afgerond en waren bezig met het herhalen van lesstof. Hierbij waren er heel veel docenten die besloten de periode af te ronden met een quiz. Voor mij aanleiding om met een aantal leerlingen in gesprek te gaan.

Opvallend vaak werd Kahoot genoemd door leerlingen als gebruikte tool voor een quiz. Slechts een enkeling gebruikte een andere tool, terwijl die inmiddels toch ruim beschikbaar zijn. De leerlingen zijn wel enthousiast over Kahoot, maar na zes lessen Kahoot gaat zelfs dat vervelen...

Op de vraag of een periode afsluiten met een quiz nuttig is werd verschillend gereageerd. Leerlingen die al geleerd hadden voor een vak gaven aan de quiz nuttig te vinden, terwijl leerlingen die zich nog niet voorbereid hadden dit nut niet zo zagen. Toch vonden ze het wel een prettige manier om bezig te zijn met de stof. Maar deze jongens gaven aan zich niet zo heel erg druk te maken over het feit dat ze maar heel weinig vragen goed hadden. Deze lage scores werden door de leerlingen toegeschreven aan niet voorbereiden, terugkijken naar de lessen hiervoor deden ze eigenlijk niet.

Leerlingen gaven ook aan dat afgelopen vrijdag heel veel quizjes gedaan werden, maar dat dit gedurende de lessenreeks eigenlijk niet het geval is. Dit vond ik wel heel opvallend. Quizvormen zijn juist geschikt om tijdens het leren erachter te komen of je op het juiste spoor zit. Een quiz kan goed aangeven welke zaken nog extra aandacht behoeven en welke zaken al heel goed gaan. Hierop kun je de vervolgstappen in je lessen baseren, moet er nog iets herhaald of verbeterd worden of kunnen we juist verder de diepte in? Wanneer je dit kunt terugkoppelen naar de leerling en de leerling hiermee aan de slag kunt zetten wordt een quiz juist een sterk middel en ben je formatief aan het toetsen. Gericht op vooruitgang in plaats van afrekenen met een cijfer.

Positief punt is in ieder geval dat de weg naar digitale quizvormen gevonden is. Waar ik twee jaar geleden nog de enige was waarbij een telefoon gebruikt mocht worden in de les, wordt dit nu ook in andere lessen gedaan. Nu doorpakken en de juiste momenten kiezen, want leerlingen profiteren veel meer van een quiz om van te leren dan van een quiz om af te ronden!

woensdag 16 maart 2016

Planning en het belang van leerdoelen

Jarenlang maakten we in de vakgroep een jaarplan. Per week werd er vastgelegd wat er moest gebeuren. Zo wisten we in september al dat we in de week na de meivakantie paragraaf 2 uit het hoofdstuk over de middeleeuwen moesten behandelen. Deze planning zorgde ervoor dat je als collega's wist waar je aan toe was en we de toetsing gelijk konden houden.

Enige flexibiliteit was in dit systeem niet te bespeuren. Lesuitval, onvoorziene gebeurtenissen, leerlingen die iets niet snappen en meer tijd nodig hebben. Ruimte om hier op in te spelen is er niet wanneer er zo'n rigide schema aangehouden wordt. In de praktijk kwam het erop neer dat het strakke jaarplan telkens aangepast moest worden omdat het ergens mank liep.

Ook kwam het voor dat wanneer een collega een toets maakte over een bepaald onderwerp er kritiek kwam van anderen omdat zij andere accenten gelegd hadden in hun lessen. Eindeloos overleg voordat er een toets lag waar iedereen zich in kon vinden was het gevolg. Het collegiale overleg is belangrijk, maar bleef te lang hangen op details en ging veel te weinig over de inhoud.

Dat doen we nu anders!

Nog steeds werken we met een planning, maar maken we deze nu per periode en niet meer voor een heel jaar. Dit maakt het veel beter mogelijk om in te spelen op activiteiten die nog niet definitief vast staan in het begin van het schooljaar, maar ook om in te spelen op de klassen waar we les aan geven.

Daarnaast zijn we afgestapt van het rigide indelen van welke paragraaf er in een week behandeld moet worden. We leggen voorafgaand aan de lessenreeks de leerdoelen vast waar we naartoe gaan werken en delen op basis daarvan onze lessenreeks in. Is er meer tijd nodig voor een leerdoel dan pakken we die tijd. Dit kan uiteraard per klas of zelfs per leerling verschillen.

De leerdoelen worden ook gecommuniceerd naar de leerlingen en dienen ook voor hun als belangrijk houvast. De klacht over geschiedenisboeken is vaak dat er veel tekst in staat, maar wat moeten we hier nu precies van weten? Dit hebben we gespecificeerd in leerdoelen. Daarin hebben we zelf accenten gelegd zodat we weten waar we naartoe werken. Door de leerdoelen als basis te gebruiken om de toets te maken komt het nu niet meer voor dat collega's andere accenten gelegd hebben. Hier hebben we het immers vooraf over gehad.

Het gesprek voorafgaand aan een periode gaat weer over de inhoud. Wat willen we bereiken met ons onderwijs? Welke doelen streven we na? Hierdoor is niet meer het boek leidend, maar bepalen we zelf wat we willen bereiken. Deze vrijheid ligt er al lang, maar wordt in vakgroepen nog heel vaak erg beperkt. Wat ben ik blij dat we dat nu niet meer doen!