zondag 28 juni 2015

Zwemles en het gesprek met je kind

Mijn zoon mocht vanmiddag proefzwemmen. De week voor het diplomazwemmen mogen de kinderen nog één laatste test doen voordat ze af mogen zwemmen. Al bij de ingang van het zwembad was het enorm druk. Ouders die daar gespannen met hun kind stonden te wachten tot ze eindelijk naar binnen mochten. "Ben je zenuwachtig?" werd er regelmatig gevraagd. De zenuwen waren van menig kindergezicht, maar meer nog van oudergezichten, af te lezen. Mijn zoon vond het eigenlijk vooral leuk om samen met een klasgenootje, die in een andere groep zwemlessen volgt, te kunnen zwemmen. Dat van dit halve uurtje zwemmen een diploma afhangt, daar heb ik hem niet over gehoord.

Ik kan me van het diplomazwemmen uit mijn tijd niet meer zoveel herinneren. Volgens mij hadden we toen nog geen proefzwemmen én diplomazwemmen een week na elkaar, maar ik kan het mis hebben. Wat ik me nog wel kan herinneren van zwemles, is dat ik het verschrikkelijk vond. Ik ben nog steeds geen waterrat, maar heb het toch gepresteerd mijn diploma's te bemachtigen. Wij zwommen in een buitenbad, ook als het wat frisser was. Ik was was eigenwijs en dat heeft niet geholpen om met de enigszins autoritaire juf een band op te bouwen...

Een aantal maanden geleden begonnen we met onze zoon ook aan het avontuur dat zwemles heet. Het eigenwijze zal hij ongetwijfeld overgenomen hebben van zijn vader, want ook bij mijn zoon ging het niet vlekkeloos. Spelen in het water vond hij prima, maar dat hij tijdens de zwemles ook allerlei andere dingen moest doen... "Ik ga helemaal niet luisteren, want ik wil gewoon niet zwemmen," vertelde hij de juf eens. Na een goed gesprek thuis is dat allemaal weer goed gekomen en nu is hij het zelfs leuk gaan vinden. Hij bleek de dingen die hij nog niet zo goed kon eigenlijk helemaal niet te willen doen. Alleen doen wat hij al kon, dat is toch veel leuker! Toen we met hem bespraken dat het eigenlijk wel heel stoer was om ook nieuwe dingen te leren pakte hij die handschoen op.

Het proefzwemmen en de ontwikkeling die mijn zoon gemaakt heeft herinnerde me aan een gesprek dat ik een tijd geleden met een leerling en zijn moeder op school had. Bryan blonk op school niet uit met zijn werkhouding, cijfers zagen er niet uit, hij kwam regelmatig te laat en vergat zeer regelmatig zijn spullen. Het leek Bryan allemaal weinig te interesseren. Bryan zit in een havo klas, maar wil eigenlijk naar de mavo "want dat is toch veel makkelijker." In gesprekken die ik met Bryan voerde kwamen we niet veel verder dan dat hij gewoon "geen zin" heeft. Op de vragen wat hij dan wel interessant vond kreeg ik slechts een lange stilte, gevolgd door wat schouder ophalen en een kort antwoord: "Weet ik niet." Bryan liep wel eens met z'n hond, dat vond hij wel leuk maar ook weer niet geweldig. Bryan vond gym eigenlijk ook maar niets, was niet creatief en wilde liefst niets met muziek te maken hebben. Gamen deed hij niet, alleen een beetje tv kijken.

Na een aantal gesprekken gevoerd te hebben met Bryan leek het me verstandig toch eens met de ouders te gaan praten. Hoe kijken zij aan tegen het gebrek aan motivatie bij Bryan? Wat zouden we samen kunnen doen om hem tegemoet te komen en in beweging te krijgen? Moeder had daar wel een verklaring voor. "Ik vond school vroeger ook gewoon hel, dus ik snap het wel," zei moeder in het gesprek waar haar zoon ook bij aanwezig was. De herinneringen die moeder met zich meedroeg waren duidelijk geen positieve, desondanks vond ze dat haar zoon het wel beter moest doen. Die moest gewoon harder werken, dan komt alles wel goed. De blik van Bryan sprak boekdelen, hij had nog steeds geen zin.

Het gesprek met Bryan en zijn moeder staat niet op zichzelf. Regelmatig hoor je in gesprekken dat moeder vroeger ook al slecht was in Engels/wiskunde/Duits/...(vul maar in) en dat je dit nu ook bij zoon of dochter ziet in de cijfers. De ervaring van ouders vormt dan een verklaring voor de problemen waar het kind tegen aan loopt. Ik vraag me bij zulke gesprekken wel eens af wat het doet met een kind om te horen dat vader of moeder ook slecht waren in dezelfde dingen. Bieden we ze daarmee niet een geweldig excuus om te accepteren dat het niet goed gaat? Komen we daarmee niet veel te snel terecht in de fixed mindset: ik kan dit niet, want vader/moeder kon dit ook al niet?

Mijn zoon heeft geen idee van de moeite die ik vroeger gehad heb om mijn zwemdiploma's te behalen. Zelfs bij zijn opstartproblemen met zwemles vond ik het niet nodig om dit met hem te delen. Mijn ervaringen zijn niet zijn ervaringen, dat is duidelijk te zien in het plezier dat hij nu heeft bij de zwemles. Ik juich eerlijkheid toe, maar er zijn momenten waarop het niet handig is om je kind alles mee te geven. De invloed van volwassenen op het kind is groot, laten we ons daar allemaal van bewust zijn. Wat vertel je aan je kinderen over jouw ervaringen?