“Lisette is echt een hele leuke meid, werkt hard en stelt
echt goede vragen als ze iets niet snapt. Alleen had ze wel een 3 voor haar
toets en moest ze enorm huilen toen ze dat hoorde.” Het schooljaar is weer
begonnen, en daarmee ook het labelen van leerlingen met cijfertjes… Af en toe
vraag ik me af wat we kinderen aandoen…
Het voorbeeld van Lisette is afkomstig van een lerares
wiskunde bij ons op school. Lisette is een leergierige brugklasser die graag
alles zo goed mogelijk wil doen en erg gemotiveerd aan het schooljaar begonnen
is. De gemotiveerde en hard werkende Lisette krijgt meteen het deksel op haar
neus bij het allereerste toetsje van het schooljaar. Het was maar een klein
toetsje en telt nauwelijks mee, maar dat kon het verdriet van Lisette niet
verhelpen…
Helaas staat het voorbeeld van een huilende Lisette niet op
zichzelf. Tegenwoordig willen we in de maatschappij graag harde cijfers hebben om ons oordeel op te baseren. Die harde cijfers hebben we in het onderwijs
ook, bij Lisette kwam de 3 keihard aan! Cijfers zijn keihard voor leerlingen.
Een onvoldoende raakt iedere leerling, een 8 of hoger tovert vaak een grote
glimlach op het gelaat.
Toen ik later met Lisette sprak wist zij echt wel dat het
toetsje wiskunde haar niet goed af gegaan was. Het cijfer viel erg laag uit en
raakte meteen een gevoelige snaar. Op de basisschool was een onvoldoende
vrijwel nooit voorgekomen en nu op de allereerste toets al zo’n laag cijfer…
Het kostte haar, enkele dagen na het cijfer, nog zichtbaar moeite om de tranen
te bedwingen.
In het onderwijs zijn cijfers al zo normaal geworden, dat we
doen alsof iedereen daar maar tegen moet kunnen. Maar het kan toch niet zo zijn
dat het cijfer belangrijker geworden is dan dat wat geleerd wordt? Leerlingen
zijn op zoek naar voldoendes, niet naar beheersing van leerdoelen. Bij het
bespreken van toetsen gaat het niet meer om wat er beter gedaan had kunnen
worden, maar staat de vraag “waarom heb
ik daar geen punten voor?” centraal…
Als er een cijfer boven een toetsblaadje staat is dat ene
getal belangrijker geworden dan alles wat er verder op dat blaadje staat. Het
cijfer veroorzaakt een tunnelvisie richting 6 of hoger. Dat er ook na het
bereiken van de magische 6 nog mogelijkheden tot verbetering zijn is ineens een
stuk minder interessant geworden. De tunnelvisie bestaat en wordt in stand
gehouden door alle docenten die op volle kracht bezig blijven met het produceren
van een enorme berg cijfers gedurende het schooljaar.
Lisette wilde graag weten wat ze kon verbeteren. Volgens mij
is daar helemaal geen cijfer voor nodig. Toetsen van leerlingen is prima, maar
goede feedback op de prestatie is essentieel. Feedback moet leerlingen aan het
denken zetten en de leerlingen verder helpen. Het cijfer blokkeerde dat voor
Lisette. Onze leerlingen verdienen toch veel meer dan alleen de harde cijfers!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten